Διεύθυνση γραφείων στα Χανιά: Παρθενίου Κελαϊδή 8, τηλέφωνο 28210-97590, κιν. 6934 402748

Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2009

Τι γίνεται στα Χανιά με τα επικίνδυνα απόβλητα;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει την καταδίκη της χώρας μας, κρίνοντας ότι η μακροχρόνια αποθήκευση 600.000 τόνων επικίνδυνων αποβλήτων σε ακατάλληλες συνθήκες αποτελεί μια «ωρολογιακή βόμβα». Και υπέδειξε σημαντικά κενά στην εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας. Η υπόθεση αφορά και τα Χανιά, μιας και στην απάντηση του ΥΠΕΧΩΔΕ προς την Επιτροπή για το πού θα δημιουργηθούν χώροι αποθήκευσης επικίνδυνων αποβλήτων, αναφέρονται οι λιμένες Χανίων (προφανώς εννοούν τη Σούδα) και Ηρακλείου στην Κρήτη. Το ερώτημα είναι εάν υπάρχει κάποιο σχέδιο, περιβαλλοντικοί όροι, τι ακριβώς σχεδιάζεται και με ποια ασφάλεια. Κι ακόμη, τι γίνεται με τα επικίνδυνα απόβλητα του Ν. Χανίων, με τα απόβλητα του Ναυστάθμου και των Βάσεων, εάν υπάρχει κάποιος που ελέγχει κι εάν επιτρέπουν οποιοδήποτε έλεγχο. Επιπλέον ζήτημα ανησυχίας είναι οι «φιλικές επισκέψεις» πυρηνοκίνητων πολεμικών πλοίων στο Λιμάνι της Σούδας, τόσο για την περίπτωση ατυχήματος, όσο και για το τι γίνεται με πιθανά απόβλητά τους.
Σημειώνουμε ότι τόσο για το ζήτημα της διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων στην Ελλάδα και στα Χανιά όσο και για το ζήτημα της ανεξέλεγκτης κυκλοφορίας πυρηνοκίνητων σκαφών στη Σούδα και το Αιγαίο, σοβαρότατες ευθύνες έχουν οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ αλλά και οι τοπικοί εκπρόσωποί τους, που στηρίζουν τη λειτουργία και επέκταση των Βάσεων όσο και την ανεξέλεγκτη λειτουργία τους. Αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος για να καταψηφίσουν οι πολίτες των Χανίων τα δυο αυτά κόμματα στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου. Η πολιτική τους για τα επικίνδυνα απόβλητα και για τις Βάσεις είναι επικίνδυνη για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Σε ό,τι αφορά το Νομό Χανίων, υπάρχει πρόβλημα και με τον αμίαντο, ο οποίος πρέπει να απομακρύνεται με ιδιαίτερη προσοχή από ειδικά εκπαιδευμένα συνεργεία με κατάλληλες στολές. Κι εδώ το ερώτημα είναι, ακόμη κι αν τηρούνται τα μέτρα αυτά, τι γίνεται μετά ο αμίαντος, καθώς χρειάζεται ιδιαίτερη διαχείριση, δεν πρέπει να καταλήγει σε καμία περίπτωση σε ανεξέλεγκτες χωματερές ή στους κλασικούς χώρους υγειονομικής ταφής.
Σε ανεξέλεγκτες χωματερές και χώρους υγειονομικής ταφής δεν πρέπει να καταλήγουν και οι μπαταρίες, οι οποίες επίσης πρέπει να συλλέγονται χωριστά και να πηγαίνουν για ανακύκλωση σε ειδικά εργοστάσια στο εξωτερικό. Σε αυτό τον τομέα γίνεται κάποια προσπάθεια από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς (υπάρχουν ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης μόνο για μπαταρίες), όμως απαιτείται η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών.
Η πολύχρονη καθυστέρηση στην αναγνώριση του προβλήματος του αμιάντου και των μπαταριών και λήψης στοιχειωδών μέτρων για ξεχωριστή διαχείριση μετά τη συλλογή και απομάκρυνσή τους είναι κάτι που επίσης αποτελεί ευθύνη των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ παλιότερα.
Επιπλέον πληροφορίες για το θέμα της παραπομπής της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Όπως αναφέρεται και σε δημοσιεύματα του αθηναϊκού Τύπου (π.χ. εφημ. «Καθημερινή», 8-9-2009), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε την Ελλάδα στο Ευρωδικαστήριο, κρίνοντας ότι ο εθνικός σχεδιασμός για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων (ΚΥΑ 8668/28.2.2007) παραμένει εν πολλοίς «στα χαρτιά». Στην αλληλογραφία της με το ΥΠΕΧΩΔΕ, η Επιτροπή εστίασε στο ζήτημα των λεγόμενων «ιστορικών» αποβλήτων, δηλαδή των 600.000 τόνων (και πλέον) που βρίσκονται προσωρινά αποθηκευμένοι επί δεκαετίες στους χώρους εργοστασίων και βιομηχανιών. «Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι τόσο για τα «ιστορικά» απόβλητα όσο και για τα απόβλητα τα οποία παρήχθησαν το 2004, η κύρια μέθοδος διαχείρισης που χρησιμοποιείται είναι αυτή της «προσωρινής» εναποθήκευσης, της οποίας όμως η διάρκεια είναι εντέλει μόνιμη. Αυτό σημαίνει ότι οι χώροι «προσωρινής» εναποθήκευσης αποτελούν χώρους υγειονομικής ταφής και επομένως πρέπει να πληρούν τις σχετικές προδιαγραφές και να αποκατασταθούν», σημειώνει η Επιτροπή.
Η Επιτροπή απορρίπτει τις βασικές αρχές του σχεδιασμού του ΥΠΕΧΩΔΕ για τα επικίνδυνα απόβλητα, σημειώνοντας ότι δεν διασφαλίζει επαρκώς την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. «Οι ελληνικές αρχές, αποδεχόμενες την προσωρινή εναποθήκευση των επικίνδυνων αποβλήτων σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους ή σε ρυπασμένους χώρους (με βάση τον νέο σχεδιασμό), δεν διασφαλίζουν την κατάλληλη διάθεση των επικίνδυνων αποβλήτων. Οι ελληνικές αρχές ανανεώνουν τις άδειες «προσωρινής αποθήκευσης» των επικίνδυνων αποβλήτων στις εγκαταστάσεις των παραγωγών τους και ενδεχομένως επιβάλλουν πρόστιμα, χωρίς να προβούν στη λήψη μέτρων για την ασφαλή τελική διάθεση των επικίνδυνων αποβλήτων. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η νομοθεσία δεν απαιτεί απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για τα προσωρινώς αποθηκευμένα απόβλητα», σημειώνει. «Ελλείψει δημιουργίας και λειτουργίας ενός ολοκληρωμένου και κατάλληλου δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης των επικίνδυνων αποβλήτων και ελλείψει ενός κατάλληλου σχεδιασμού διαχείρισης, δεν είναι δυνατό να εξασφαλιστεί ότι οι εργασίες διάθεσης των αποβλήτων θα πραγματοποιούνται με τρόπο που δεν θέτει σε κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον».
Η Επιτροπή ζητεί, μεταξύ άλλων, από την Ελλάδα να υποδείξει σε χάρτη τις ακριβείς θέσεις όπου θα δημιουργηθούν χώροι διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων. Υποχρέωση που έως τώρα η χώρα προσπαθεί να αποφύγει ως «καυτή πατάτα», φοβούμενη φυσικά τις τοπικές αντιδράσεις και το πολιτικό κόστος. Στην αλληλογραφία του, ωστόσο, με την Επιτροπή το ΥΠΕΧΩΔΕ υπέδειξε συγκεκριμένους χώρους: στο Μελετάνι, στον Ασπρόπυργο και στη ΒΙΟΠΑ «Χαμομύλου» στην Αττική, στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας, στη ΒΙΠΑ Θέρμης και στους λιμένες Πατρών, Χανίων και Ηρακλείου Κρήτης.
Η διαδικασία της παραπομπής ξεκίνησε στις 21/03/2005 με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής. Η Ελλάδα απάντησε λίγους μήνες αργότερα, ωστόσο η απάντησή της δεν κρίθηκε ικανοποιητική και έτσι η Επιτροπή αποφάσισε στις 13/12/2005 να στείλει αιτιολογημένη γνώμη. Η απάντηση των ελληνικών αρχών έφτασε με μεγάλη καθυστέρηση στις 04/05/2007 - και αποφασίστηκε η δικαστική παραπομπή. Σε περίπτωση καταδίκης της χώρας, που είναι και το πλέον πιθανό ενδεχόμενο, ξεκινά η διαδικασία δεύτερης παραπομπής, που οδηγεί στην επιβολή δυσθεώρητων προστίμων.

Δεν υπάρχουν σχόλια: